aire girotu

SARRERA DESBERDINA:

Aire girotze

Aire girotzea edo klimatizazioa jendea bizi den espazioen barneko airea kondizio onuragarrietara^[1] aldatzeko teknika eta gailuen multzoa da, bereziki airearen tenperaturari, hezetasunari eta araztasunari dagokienean.
Espainiako araudiak honela definitzen du klimatizazioa: espazio itxi bati pertsonen ongizaterako eta/edo gauzak kontserbatzeko beharrezkoak diren tenperaturaren, hezetasun erlatiboaren, airearen kalitatearen eta, batzuetan, presioaren baldintzak ematea^[2]. Aire girotuari buruzko edozein erreferentzia alde batera utzi dela ikus daiteke, zuzena izan arren, nahasgarria izan daitekeen esamoldea delako, jende gehienak hozteari (udako klimatizazioa) soilik buruz ari dela uste baitu, nahiz eta logikoagoa litzatekeen airea sasoi guztietan, udan eta neguan egokitzeari buruz hitz egitea.
Beraz, klimatizazioak funtsezko hiru faktore biltzen ditu: aireztapena, berogailua edo neguko klimatizazioa, eta udako hozte edo klimatizazioa.
Klimatizazioa naturala edo artifiziala izan daiteke, baina jarraian artifiziala soilik aipatuko da.
Erosotasun termikoa, ongizaterako garrantzitsua, bi faktoreren mende dago:
Garrantzitsua da pertsonen erantzuna oso aldakorra izan daitekeela, gustuaren, egokitzapenaren edo egindako jardueraren araberakoa baita. Beste faktoreak kontrola daitezke ongizate-sentsazioa eskaintzeko.
Eraikinak eraikitzeko moduaren aldaketak, lan-metodoek eta okupazio-mailek parametro berriak sortu dituzte, eta diseinatzaileek orain horiei erreparatu behar diete. Eraikin modernoek karga termikoak jasaten dituzte hainbat arrazoirengatik:
Jakina, zama horietako asko mesedegarriak dira neguan, baina ez udan. Horiek guztiak konpentsatu egin behar dira udan giro erosoa lortu nahi bada. Erosotasun hori bermatzeko bidea klimatizazioa da.
Klimatizazio-instalazio bat osoa edo partziala izan daiteke. Klimatizazio osoak giroetako airea bere parametro guztietan tratatzen du: garbiketa (aireztapena, iragaztea), tenperatura (udakoa eta negukoa), hezetasuna eta, batzuetan, presioan ere bai.
Partziala izango da zati horietako batzuk bakarrik tratatzen dituenean, eta osoa, horietako guztiak tratatzen dituenean. Oso ohikoa den sistema partzial bat berogailuaren ur beroaren bidezko berokuntza-sistema da, neguan soilik girotzen dena eta aireztapen-airea tratatzen ez duena. Beste bat, leiho-egokitzaileak. Azken horiek, udako klimatizaziorako bakarrik funtzionatzen dute, eta, gainera, ez dute oso ondo egiten aireztapenari dagokionez, ezta airearen hezetasun erlatiboari dagokionez ere. Horien kontrola eskasa da, batez ere klima hezeetan.
Klimatizazio-sistema oso batek honako zati hauek hartuko lituzke:
Instalazio batzuek ez dituzte osagai guztiak. Instalazio murriztuaren adibide bat erradiadore bidezko berokuntza da: sorkuntza termikoa, garraio primarioa (ur bidezkoa) eta girora igortzen duten aparatu terminalak (erradiadoreak) ditu; baina ez du airea tratatzen, ezta aireztatu ere (lokaletara ez darama airerik).
Gaur egun energiak duen kostuak berebiziko garrantzia du klimatizazioa bezalako espezialitate batean, kontsumo handiak eskatzen baititu, bai energia elektrikoarenak, bai erregaienak, eta, beraz, horiek murriztea oinarrizko premisetako bat da diseinu-irizpideetan.
Horretarako, teknologia eta bitarteko ugari daude, batez ere beharrizanak doitzen dituztenak, ohikoak ez diren energia-iturriak erabiltzen dituztenak, eraginkortasuna handitzen dutenak eta hondar-energia berreskuratzen dutenak, errendimendu handiko ekipoak erabiltzeaz gain.
Eraikinean isolamendu termikoa egoki erabiltzea funtsezko faktorea da; izan ere, klimatizazio-ekipo potentzia gutxiagokoak behar ditu, eta energia-kontsumo txikiagoa eraikinaren balio-bizitza osoan. Era berean, instalazioko isolamendu termikoak ahalik eta gehien murrizten ditu instalazioko ekipoetan, airea tratatzeko unitateetan eta hodien eta hodien sarean izandako bero-galerak.
Bestalde, ezinbestekoa da energia-kontsumoa murriztera bideratutako soluzio arkitektonikoak hartzea, kontuan hartuta neguan eguzki-erradiazioa aprobetxatzen dela, babesak (kanpokoak) udan saihesteko eta zuloetan arotzeria egokia egitea infiltrazioak murrizteko.
Oso komenigarria izan daiteke argiztapen-zirkuituen automatizazioa eta errendimendu handiko lanparen erabilera aztertzea, baita behar errealen araberako argiztapen-maila ahalbidetuko duten erreguladoreak ere.